– Co może zająć komornik? –to jedno z pytań, które często zadają rolnicy. Obawiają się o dalsze gospodarzenie w przypadku niepowodzenia i zajęcia komorniczego. Jak to faktycznie wygląda? Obecnie oprócz przepisów ogólnych kodeksu postępowania cywilnego dotyczących wszystkich dłużników, w sprawach rolników obowiązuje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne.

Ograniczenia egzekucji

Zgodnie z przepisami  spod egzekucji  wyłączonych jest szereg ruchomości m.in.:

  1. przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników, w szczególności lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik lub kuchenka mikrofalowa, płyta grzewcza służąca podgrzewaniu i przygotowywaniu posiłków, łóżka, stół i krzesła w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników oraz po jednym źródle oświetlenia na izbę, chyba że są to przedmioty, których wartość znacznie przekracza przeciętną wartość nowych przedmiotów danego rodzaju
  2. pościel, bielizna i ubranie codzienne, w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu
  3. narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych
  4. przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową

Ochrona rolników? Fakt czy iluzja?

Sytuacja rolnika różni się od sytuacji przeciętnego dłużnika.  Na czym polega szczególna ochrona? Rozporządzenie szczegółowo wymienia katalog składników gospodarstwa rolnego, które nie podlegają egzekucji. Co za tym idzie, komornik nie może ich zająć. Możliwość dalszego prowadzenia gospodarstwa- to cel wprowadzonych przepisów.

Tytuł wykonawczy- wyrok

Zanim komornik zapuka do drzwi, trzeba się cofnąć. Na jakiej podstawie komornik działa? N a podstawie tytułu wykonawczego. Tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

Może to być np. orzeczenie sądu, ugoda zawarta przed sądem czy akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji.

Czyli od momentu powstania zadłużenia do wizyty komornika to długa droga. Konieczne jest postępowanie sądowe, uprawomocnienie się wyroku i uzyskanie dokumentu  przez wierzyciela uprawniającego do wszczęcia egzekucji.

Stado podstawowe- tego komornik nie weźmie

Co mówią przepisy? Przede wszystkim komornik podczas egzekucji nie może zająć stada podstawowego zwierząt gospodarskich (bydła mlecznego,  bydła mięsnego,  koni,  kóz, owiec, świń, drobiu, zwierząt futerkowych, innych gatunków, stanowiących podstawę produkcji zwierzęcej w gospodarstwie rolnym dłużnika) .

Pojawia się jednak pytanie w jaki sposób definiować stado podstawowe? Zarząd Krajowej Rady  Izb Rolniczych wystąpił do Ministerstwa Rolnictwa o zdefiniowanie tego pojęcia.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa –   stado podstawowe to zwierzęta utrzymywane w celu uzyskania potomstwa zgodnie z cyklem reprodukcyjnym właściwym dla danego gatunku i które są niezbędne do utrzymania ciągłości produkcji prowadzonej w gospodarstwie zagrożonym egzekucją sądową (definicją Instytutu Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie).

Czego nie musisz dać komornikowi

Oprócz wyżej wymienionego stada podstawowego, komornik nie może zająć również:

  1. zwierząt gospodarskich, poza stadem podstawowym, w drugiej połowie okresu ciąży i w okresie odchowu potomstwa ( źrebięta do 6 miesięcy, cielęta do 4 miesięcy, jagnięta do 3 miesięcy, prosięta do 2 miesięcy, koźlęta do 5 miesięcy)
  2. stada użytkowego drobiu, co do którego zawarto umowę na dostawę ptaków z tego stada lub produktów pochodzących od tych ptaków
  3. zwierząt futerkowych, co do których hodowca zawarł umowę na dostawę skór tych zwierząt
  4. rodzin pszczelich pszczoły miodowej
  5. podstawowych maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych w ilości niezbędnych do pracy w gospodarstwie, w tym ciągniki rolnicze z maszynami i sprzętem współpracującym, samobieżnych maszyn rolniczych, niezbędnych do uprawy, pielęgnacji, zbioru i transportu ziemiopłodów
  6. silosów na zboża i paszę
  7. zapasów paliwa i części zamiennych niezbędnych do normalnej pracy ciągnika i maszyn rolniczych na okres niezbędny do zakończenia cyklu produkcyjnego
  8. materiałów siewnych, zbóż i innych ziemiopłodów niezbędnych do zasiewów lub sadzenia w gospodarstwie rolnym dłużnika
  9. zapasów opału na okres 6 miesięcy
  10. nawozów i środków ochrony roślin
  11. zapasów paszy i ściółki
  12. podstawowego sprzętu technicznego, niezbędnego do zakończenia cyklu danej technologii produkcji w przypadku gospodarstwa specjalistycznego
  13. zaliczek na poczet dostaw produktów rolnych
  14. budynków gospodarczych i gruntów rolnych, niezbędnych do hodowli zwierząt w promocji uzależnionej od wielkości stada podstawowego i niezbędnej nadwyżki inwentarza
  15. budynków gospodarczych magazynowych, składowych, przechowalni oraz szklarni, tuneli foliowych i inspektów do prowadzenia produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym wraz z wyposażeniem.

Opinia izby rolniczej

Warto zaznaczyć, że nie podlegają również egzekucji nadwyżki inwentarza żywego ponad stado podstawowe, jeżeli komornik po zasięgnięciu opinii izby rolniczej właściwej ze względu na położenie gospodarstwa rolnego dłużnika, uzna je za niezbędne go prowadzenia gospodarstwa. Komornik ma 3 dni po dokonaniu zajęcia na wystąpienie z wnioskiem do izby rolniczej o wydanie w ciągu 14 dni opinii. Do czasu wydania takiej opinii komornik nie prowadzi egzekucji w tym zakresie.

Zapisz się na newsletter. Bądź na bieżąco i znaj swoje prawa. To ważne

Uwaga! Rolnik nie zawsze pod ochroną    

Żeby dokładnie określić jaka jest sytuacja danego rolnika, każdą sprawę trzeba przeanalizować indywidualnie. Ograniczenia egzekucji nie obowiązują zawsze i wszystkich rolników. W przypadku  egzekucji alimentów  oraz  w sprawach o egzekucję należności powstałych w związku z pracą zarobkową, wykonywaną w gospodarstwie rolnym dłużnika, nie stosuje się części wyłączeń m.in. można zająćstado podstawowe, zaliczki na poczet dostaw produktów rolnych czy rodziny pszczele pszczoły miodnej   (§  4 rozporządzenia) .

Co ciekawe ograniczenia nie mają zastosowania, gdy egzekucja skierowana jest jednocześnie do wszystkich nieruchomości  wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez dłużnika.

Co z dopłatami?

Dopłaty co do zasady nie podlegają egzekucji.

Art.  32 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa: Należności ustalane w drodze decyzji administracyjnej lub wierzytelności wynikające z umów z tytułów płatności określonych w odrębnych przepisach, realizowanych przez Agencję ze środków publicznych pochodzących z funduszy Unii Europejskiej oraz krajowych środków publicznych przeznaczonych na ich współfinansowanie, nie podlegają zajęciu na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego oraz przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny  w Bydgoszczy w wyroku z  dnia 5 lutego 2014 r. (sygnatura akt I SA/Bd 952/13) podkreślił jednak, że „przepis art. 32 ustawy z 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa należy odnosić do sytuacji, w której organ zmierzałby do zajęcia tych należności będących jeszcze w gestii ARiMR, ale już przyznanych decyzją.”

Ograniczenie zajęcia działa więc do momentu przelania pieniędzy na konto gospodarza. W przypadku zajęcia rachunku bankowego, komornik przeprowadzi egzekucję ze zgromadzonych tam środków.

W przypadku egzekucji wobec majątku rolnika konieczna jest naprawdę dokładna analiza całej sytuacji faktycznej i prawej. Ważne są terminy, składniki majątku, podstawa zajęcia. Dopiero wtedy można dokładnie określić sytuację danego gospodarza i możliwości obrony przed działaniami komornika.

Potrzebujesz porady prawnej?

Mam nadzieję, że dowiedziałaś/dowiedziałeś się z artykułu przydatnych dla Ciebie rzeczy.

Jeśli Twoja sprawa wymaga konsultacji i  potrzebujesz porady prawnej to skontaktuj się proszę ze mną- zadzwoń lub napisz mail. Wszystkie informacje kontaktowe są  w zakładce Kontakt oraz panelu bocznym (lub poniżej jeśli czytasz artykuł w telefonie) oraz w zakładce   PRACUJ ZE MNĄ

Jeśli masz jakieś pytania czy uwagi zostaw pod artykułem komentarz.

A jeśli zainteresował Cię artykuł, kliknij proszę  „Lubię to” poniżej tekstu, udostępnij  lub zajrzyj na moją stronę na Facebooku–  PrawnikRolnika  i bądź na bieżąco z najnowszymi wpisami.

3 thoughts on “Co zajmie komornik?”

  1. A ja mam pytanie odnośnie zajęć komorniczym. Rolnik otrzymał gospodarstwo przed ślubem jako darowizna, po jakimś czasie żona narobiła ogromnych długów prowadząc działalność w internecie. Czy to gospodarstwo stanowiące majątek własny rolnika będzie podlegało zajęciu komorniczrmu, czy tylko pole zakupione już wspólnie? Tak samo ciągnik i inny sprzęt?

    1. Dzień dobry, odpowiedzialność małżonka oraz możliwość egzekwowania z jego majątku osobistego zależy od charakteru zobowiązań małżonka.Trudno bez znajomości szczegółów odpowiedzieć na to pytanie. pozdrawiam

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *